BỒI LẮNG HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC – GIẢI PHÁP GIẢM TẮC NGHẼN MÙA MƯA TẠI MIỀN TRUNG

Mỗi mùa mưa đến, các tỉnh miền Trung lại đối mặt với tình trạng ngập úng nhanh và sâu. Không chỉ vì lượng mưa lớn, mà nguyên nhân quan trọng hơn đến từ bồi lắng hệ thống thoát nước – hiện tượng bùn đất, đá, rác và cát tích tụ bên trong cống, làm giảm tiết diện dòng chảy 30–70%, khiến nước không thoát kịp khi mưa lớn.

Tại các địa phương như Phú Yên, Bình Định, Khánh Hòa, Đắk Lắk và Gia Lai, lượng bùn đất từ vùng núi cuốn xuống sau mỗi trận mưa thường rất lớn. Trong khi đó, phần lớn cống đô thị lại có kích thước nhỏ (D300–D600), dễ bị tắc hoàn toàn chỉ sau một mùa mưa. Có những tuyến cống nằm trong lòng khu dân cư từ 10–20 năm chưa từng được nạo vét, khiến hệ thống thoát nước bị “tê liệt” ngay khi mưa tới.

Vấn đề bồi lắng diễn ra âm thầm trong cả năm nhưng chỉ lộ rõ khi bước vào mùa mưa lũ. Một khi cống bị tắc, nước sẽ dâng rất nhanh trong 30–60 phút, gây ngập cục bộ, ảnh hưởng giao thông, đời sống và hoạt động thương mại.

Không chỉ gây ngập, bồi lắng còn khiến kết cấu cống xuống cấp nhanh, rạn nứt, thấm nước và giảm tuổi thọ. Vì vậy, các đô thị miền Trung cần một bộ giải pháp tổng thể để giảm bồi lắng và tắc nghẽn – đảm bảo hệ thống thoát nước vận hành ổn định trong mùa mưa.

NGUYÊN NHÂN GỐC RỄ GÂY BỒI LẮNG & TẮC NGHẼN HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC

Tình trạng bồi lắng không chỉ đến từ mưa lớn, mà còn từ đặc điểm địa hình, đất đai và tốc độ đô thị hóa.

Thứ nhất: Miền Trung có địa hình dốc, nước từ vùng núi chảy xuống nhanh và mang theo lượng lớn đất đỏ bazan, cát và sỏi. Khi đổ vào hệ thống cống nhỏ, dòng chảy giảm tốc khiến bùn đất lắng lại.

Thứ hai: Đô thị hóa làm tăng diện tích bê tông hóa, nước không thấm được xuống đất, cuốn theo rác thải, cát sỏi vào hệ thống cống.

Thứ ba: Cống quá nhỏ hoặc quá cũ không đủ tiết diện để thoát nước, tạo điều kiện cho bùn đất tích tụ nhanh chóng.

Thứ tư: Việc nạo vét mương, cống thường xuyên chưa được thực hiện đầy đủ, khiến bùn tích tụ qua nhiều mùa mưa tạo thành mảng lớn gây tắc nghẽn.

CỐNG NHỎ (D300–D600) – NÚT THẮT GÂY TẮC NGHẼN TRẦM TRỌNG

Nhiều đô thị miền Trung sử dụng cống cũ kích thước từ D300 đến D600. Đây là loại cống phù hợp với đô thị nhỏ cách đây 10–20 năm, khi lượng mưa và mật độ dân cư còn thấp.

Nhưng hiện nay:

Lượng mưa lớn hơn 40–70%;
Nước từ thượng nguồn dồn xuống nhanh;
Lưu lượng nước mặt đô thị tăng mạnh;
Bùn đất nhiều hơn do mưa cực đoan.

Khi bùn đất tràn vào cống nhỏ, dòng chảy giảm tốc độ đột ngột khiến bùn nhanh chóng lắng xuống đáy. Chỉ 1–2 mùa mưa, cống có thể bị thu hẹp tiết diện tới 50%.

Điều này lý giải vì sao chỉ sau 30 phút mưa to, nhiều tuyến đường tại Quy Nhơn, Tuy Hòa, Nha Trang và Buôn Ma Thuột đã bị ngập sâu.

GIẢI PHÁP 1 – NÂNG CẤP CỐNG LÊN D800–D1500 ĐỂ CHỐNG BỒI LẮNG

Cách hiệu quả nhất để giảm bồi lắng chính là tăng kích thước cống. Khi cống lớn hơn, tốc độ dòng chảy ổn định, hạn chế tích tụ bùn đất và giữ cho hệ thống thông suốt.

Cống BTCT ly tâm loại D800–D1500 có thành cống đặc chắc, chịu lực tốt và ít bị xô lệch khi gặp dòng chảy mạnh. Trọng lượng cống lớn cũng giúp ổn định kết cấu, phù hợp với các tuyến chính của đô thị.

Với tiết diện lớn, cống có khả năng tự “rửa sạch” bùn nhờ vận tốc dòng chảy cao hơn, hạn chế bồi lắng.

GIẢI PHÁP 2 – SỬ DỤNG CỐNG HỘP BTCT TẠI TUYẾN MƯƠNG TỔNG & CỬA XẢ

Cống hộp BTCT có tiết diện chữ nhật hoặc vuông giúp tăng lưu lượng thoát nước lên 200–400% so với cống tròn cùng đường kính. Đặc biệt, đáy phẳng của cống hộp giúp bùn di chuyển dễ hơn và không lắng thành lớp dày như trong cống tròn.

Đây là lý do nhiều đô thị miền Trung đang dùng cống hộp cho tuyến mương tổng, tuyến cửa xả và khu vực dễ bồi lắng.

Cống hộp BTCT đặc biệt hiệu quả ở:

Cửa xả ra biển hoặc sông;
Khu vực nước chảy xiết từ vùng núi;
Mương tổng dẫn nước khu dân cư;
Đường lớn trung tâm đô thị.

GIẢI PHÁP 3 – MƯƠNG KIÊN CỐ & HỒ ĐIỀU HÒA GIẢM ÁP LỰC BỒI LẮNG

Mương kiên cố đóng vai trò dẫn nước từ đường phố tới cống chính. Nếu mương yếu, bùn đất sẽ tràn vào cống và gây tắc nghẽn nhanh chóng.

Gia cố mương bằng bê tông hoặc bê tông lót đá giúp:

Dẫn nước nhanh;
Tránh đất sạt vào cống;
Giảm khối lượng bùn tràn xuống đô thị;
Tăng tuổi thọ cống.

Hồ điều hòa hoặc ao sinh học cũng có vai trò giữ lại bùn, giúp giảm tải cho hệ thống cống chính.

BẢNG SO SÁNH HIỆU QUẢ GIẢM BỒI LẮNG GIỮA CÁC GIẢI PHÁP

Giải pháp	Hiệu quả giảm bồi lắng	Chi phí	Áp dụng
Cống D300–D600	Thấp	Thấp	Tuyến nhánh
Cống BTCT D800–D1500	Cao	Trung bình	Tuyến chính
Cống hộp BTCT	Rất cao	Trung bình – cao	Mương tổng, cửa xả
Mương kiên cố	Cao	Trung bình	Đô thị – ven núi

MQB – ĐƠN VỊ CUNG CẤP CỐNG CHỐNG BỒI LẮNG CHO DỰ ÁN MIỀN TRUNG

Bê Tông MQB chuyên sản xuất các dòng cống BTCT đạt chuẩn TCVN cho nhiều dự án xây dựng hệ thống thoát nước miền Trung và Tây Nguyên. Các sản phẩm gồm:

Cống ly tâm D600–D2000
Cống hộp BTCT 1000×1000 – 2000×2000
Tấm đan – gối đỡ – con kê
Mương bê tông đúc sẵn

MQB có năng lực vận chuyển lớn, giao hàng nhanh tới Phú Yên, Bình Định, Khánh Hòa, Đắk Lắk và Gia Lai.

KẾT LUẬN

Bồi lắng hệ thống thoát nước là nguyên nhân hàng đầu gây ngập đô thị tại miền Trung. Để giải quyết căn bản, các đô thị cần kết hợp nhiều giải pháp: tăng kích thước cống, dùng cống hộp, gia cố mương và duy trì vệ sinh cống định kỳ.

Cống BTCT của MQB là lựa chọn phù hợp cho các dự án nâng cấp hệ thống thoát nước, giúp giảm bồi lắng, tăng lưu lượng và đảm bảo vận hành ổn định trong mùa mưa lũ.

Tư vấn kỹ thuật – báo giá nhanh:
HOTLINE/ZALO: 0906 39 18 63 – 0906 86 26 96

SẢN PHẨM LIÊN QUAN

THÔNG TIN LIÊN HỆ

HOTLINE: 0906 39 18 63 – 0906 86 26 96 (Zalo)
Máy bàn: 02862 789 955
Website: betongmqb.com | vlxdminhquan.com | khuonbetong.com
Email: minhquanmqb2015@gmail.com

FAQ:

Nguyên nhân nào khiến bồi lắng hệ thống thoát nước xảy ra nhanh tại miền Trung?
Do nước từ vùng núi cuốn theo lượng lớn bùn đất bazan, kết hợp cống nhỏ và mương yếu, khiến bùn nhanh lắng lại gây tắc nghẽn.
Vì sao cống BTCT D800–D1500 giảm bồi lắng tốt hơn?
Vì cống lớn có tiết diện rộng, tốc độ dòng chảy cao hơn, giúp cuốn trôi bùn và hạn chế lắng đọng.
Cống hộp BTCT có phù hợp cho tuyến mương tổng không?
Có. Đây là loại cống phù hợp nhất cho mương tổng vì đáy phẳng, ít bồi lắng và lưu lượng rất lớn.
MQB có cung cấp mương bê tông đúc sẵn không?
Có. MQB cung cấp mương đúc sẵn và cống hộp với đầy đủ kích thước tiêu chuẩn.
Bao lâu cần nạo vét hệ thống thoát nước một lần?
Tối thiểu 1 lần/năm, nhưng các đô thị miền Trung nên nạo vét 2 lần/năm trước và sau mùa mưa để đảm bảo thông suốt.