CẢI TẠO MƯƠNG CHỮ U CŨ: KHI NÀO CẦN THAY TOÀN BỘ TẤM ĐAN NẮP MƯƠNG?

Vì sao cải tạo mương chữ U thường bị đánh giá sai mức độ?

Trong nhiều dự án hạ tầng, cải tạo mương chữ U thường bị xem là hạng mục phụ, chỉ xử lý khi đã xuất hiện hư hỏng rõ ràng. Không ít chủ đầu tư lựa chọn giải pháp “vá chỗ hỏng, thay vài tấm đan” để tiết kiệm chi phí trước mắt.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều công trình sau cải tạo ngắn hạn vẫn tiếp tục xuống cấp, thậm chí phát sinh rủi ro mất an toàn nghiêm trọng. Nguyên nhân nằm ở việc đánh giá sai thời điểm cần thay toàn bộ tấm đan nắp mương, dẫn đến giải pháp cải tạo không triệt để.

Bài viết này phân tích 5 trường hợp điển hình mà việc cải tạo mương chữ U chỉ thực sự hiệu quả khi thay mới toàn bộ tấm đan, thay vì xử lý cục bộ như cách làm phổ biến hiện nay.

Cải tạo mương chữ U không chỉ là “sửa cho chạy tạm”

Về bản chất, cải tạo mương chữ U là quá trình đánh giá lại toàn bộ khả năng làm việc của hệ thống mương trong điều kiện khai thác hiện tại và tương lai. Điều này bao gồm:

Tải trọng giao thông thực tế
Lưu lượng nước mưa và nước thải
Tuổi thọ còn lại của cấu kiện

Nếu chỉ sửa chữa phần nhìn thấy bên ngoài mà bỏ qua vai trò của tấm đan – bộ phận chịu lực trực tiếp – thì hiệu quả cải tạo sẽ rất hạn chế.

Trường hợp 1: Tải trọng khai thác đã vượt thiết kế ban đầu

Nhiều hệ thống mương chữ U được xây dựng từ nhiều năm trước, khi tải trọng giao thông còn thấp. Qua thời gian, xe tải lớn, xe container hoặc xe chuyên dụng xuất hiện nhiều hơn.

Trong trường hợp này, cải tạo mương chữ U mà vẫn giữ lại tấm đan cũ là một rủi ro lớn. Tấm đan không được thiết kế cho tải trọng mới sẽ nhanh chóng nứt vỡ, dù thân mương vẫn còn tốt.

Trường hợp 2: Tấm đan xuất hiện nứt, võng hoặc xô lệch hàng loạt

Khi một vài tấm đan bị hư hỏng cục bộ, có thể xem xét thay thế từng phần. Tuy nhiên, nếu tình trạng nứt, võng hoặc xô lệch xuất hiện trên diện rộng, đó là dấu hiệu cho thấy toàn bộ hệ thống tấm đan đã suy giảm khả năng chịu lực.

Lúc này, nâng cấp mương chữ U cũ bằng cách thay toàn bộ tấm đan là giải pháp an toàn hơn nhiều so với sửa chữa chắp vá.

Trường hợp 3: Gối đỡ và liên kết tấm đan không còn đảm bảo

Một nguyên nhân thường bị bỏ qua khi cải tạo mương chữ U là tình trạng gối đỡ. Qua thời gian sử dụng, gối đỡ có thể:

Bị lún không đều
Bị mài mòn hoặc vỡ mép
Không còn tiếp xúc đều với tấm đan

Khi gối đỡ mất ổn định, việc giữ lại tấm đan cũ gần như không còn ý nghĩa, bởi ứng suất sẽ tập trung và gây hư hỏng nhanh chóng.

Trường hợp 4: Hệ thống thoát nước không đáp ứng nhu cầu hiện tại

Nhiều mương chữ U cũ được thiết kế cho lưu lượng nước thấp hơn rất nhiều so với thực tế hiện nay. Khi mưa lớn hoặc lưu lượng xả tăng, nước dễ tràn hoặc thoát chậm.

Trong trường hợp này, cải tạo hạ tầng thoát nước cần được thực hiện đồng bộ, bao gồm cả việc thay tấm đan nắp mương có khe thoát nước phù hợp hơn. Giữ lại tấm đan cũ sẽ khiến hiệu quả cải tạo không đạt như kỳ vọng.

Trường hợp 5: Thay đổi công năng hoặc mở rộng khu vực sử dụng

Khi khu dân cư, khu công nghiệp hoặc nhà máy được mở rộng, công năng sử dụng mương chữ U thường thay đổi đáng kể. Điều này kéo theo:

Tăng tải trọng
Tăng tần suất khai thác
Thay đổi yêu cầu an toàn

Trong bối cảnh đó, cải tạo mương chữ U chỉ thực sự hiệu quả khi thay toàn bộ tấm đan theo tiêu chuẩn mới, thay vì cố gắng tận dụng cấu kiện cũ.

Bảng so sánh: Sửa cục bộ và thay toàn bộ tấm đan

Tiêu chí	Sửa cục bộ	Thay toàn bộ
Chi phí ban đầu	Thấp	Cao hơn
Tuổi thọ sau cải tạo	Ngắn	Dài hạn
Mức độ an toàn	Trung bình	Cao
Phù hợp tải trọng mới	Không	Có
Hiệu quả lâu dài	Thấp	Cao

Bê Tông MQB – Giải pháp cải tạo mương chữ U theo hướng bền vững

Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực cấu kiện bê tông hạ tầng, Bê Tông MQB thường xuyên tham gia các dự án cải tạo mương chữ U cho khu dân cư và khu công nghiệp tại miền Nam.

MQB tập trung đánh giá điều kiện khai thác thực tế để tư vấn thay toàn bộ tấm đan khi cần thiết, giúp chủ đầu tư tránh rủi ro và tối ưu chi phí vòng đời công trình.

KẾT LUẬN

Không phải mọi dự án đều cần thay mới hoàn toàn khi cải tạo mương chữ U, nhưng trong 5 trường hợp nêu trên, việc giữ lại tấm đan cũ tiềm ẩn nhiều rủi ro về an toàn và chi phí dài hạn.

Liên hệ Bê Tông MQB để được khảo sát và tư vấn giải pháp cải tạo mương chữ U phù hợp, đảm bảo hiệu quả bền vững cho công trình.

BÀI VIẾT THAM KHẢO

THÔNG TIN LIÊN HỆ

HOTLINE: 0906 39 18 63 – 0906 86 26 96 – 0915 29 68 96 (Zalo)
☎️ Máy bàn: 02862 789 955
Website: betongmqb.com | vlxdminhquan.com | khuonbetong.com
Email: minhquanmqb2015@gmail.com

FAQ

Khi nào cần cải tạo mương chữ U thay vì chỉ sửa chữa nhỏ?
Cải tạo mương chữ U nên thực hiện khi tải trọng tăng, tấm đan hư hỏng diện rộng hoặc hệ thống không đáp ứng nhu cầu thoát nước hiện tại.
Có nên giữ lại tấm đan cũ khi cải tạo mương chữ U không?
Chỉ nên giữ lại khi tấm đan còn đáp ứng tải trọng và cấu tạo. Trong nhiều trường hợp, cải tạo mương chữ U cần thay toàn bộ tấm đan để đảm bảo an toàn.
Cải tạo mương chữ U có ảnh hưởng đến vận hành công trình không?
Nếu áp dụng giải pháp đúc sẵn, cải tạo mương chữ U có thể thi công nhanh và hạn chế gián đoạn vận hành.
Chi phí cải tạo mương chữ U phụ thuộc vào yếu tố nào?
Chi phí cải tạo mương chữ U phụ thuộc vào mức độ hư hỏng, tải trọng yêu cầu và phạm vi thay thế tấm đan.
Khi nào nên khảo sát lại mương chữ U hiện hữu?
Khi xuất hiện nứt, lún, thay đổi công năng hoặc tăng tải trọng, cần khảo sát lại để quyết định phương án cải tạo mương chữ U phù hợp.