CẤU TẠO TẤM ĐAN NẮP MƯƠNG CHỮ U VÀ NHỮNG LỖI HAY GẶP KHI THI CÔNG

Vì sao nhiều tấm đan nắp mương hỏng sớm dù “đúng tải trọng”?

Trong thực tế thi công hạ tầng, không ít công trình mương chữ U được thiết kế đúng tải trọng nhưng tấm đan nắp mương vẫn nhanh nứt vỡ, lún lệch hoặc phát sinh tiếng ồn khi xe chạy qua. Điều này khiến nhiều chủ đầu tư nhầm tưởng rằng nguyên nhân nằm ở vật liệu, trong khi gốc rễ lại đến từ cấu tạo tấm đan nắp mương chữ U và cách thi công thực tế.

Khác với suy nghĩ phổ biến, tấm đan không chỉ là một “tấm bê tông đặt lên mương”. Đây là một cấu kiện bê tông chịu lực, có cấu tạo gồm nhiều thành phần liên kết chặt chẽ với mương chữ U và nền móng xung quanh.

Bài viết này phân tích chi tiết cấu tạo tấm đan nắp mương chữ U, đồng thời chỉ ra những lỗi thi công thường gặp khiến công trình xuống cấp sớm dù thiết kế ban đầu không sai.

Tấm đan nắp mương chữ U – nhìn đơn giản nhưng không hề “đơn giản”

Về mặt hình thức, tấm đan nắp mương chữ U chỉ là một bản bê tông đặt phủ lên mương. Tuy nhiên, về mặt kỹ thuật, đây là một cấu kiện chịu lực phức tạp, làm việc trong điều kiện:

Chịu tải trọng tập trung từ bánh xe
Chịu rung động và tải trọng động liên tục
Làm việc trong môi trường ẩm ướt, dễ ăn mòn

Chính vì vậy, cấu tạo tấm đan nắp mương chữ U cần được thiết kế đồng bộ, không thể cắt giảm hoặc làm sơ sài từng chi tiết.

Thành phần 1: Lớp bê tông chịu lực chính

Bê tông là phần chịu lực trực tiếp của tấm đan. Lớp bê tông này phải đảm bảo cường độ phù hợp với tải trọng thiết kế và môi trường sử dụng.

Trong các công trình hạ tầng miền Nam, bê tông tấm đan thường phải làm việc trong điều kiện:

Độ ẩm cao, ngập nước cục bộ
Chịu tác động nhiệt – mưa nắng liên tục
Có thể tiếp xúc với nước thải hoặc hóa chất nhẹ

Nếu bê tông không đạt chất lượng hoặc cấp phối không ổn định, tấm đan rất dễ nứt chân chim và suy giảm khả năng chịu lực theo thời gian.

Thành phần 2: Hệ cốt thép trong tấm đan mương chữ U

Vai trò của cốt thép trong kết cấu tấm đan

Trong kết cấu tấm đan mương chữ U, cốt thép không chỉ giúp chịu lực uốn mà còn phân tán tải trọng đều lên toàn bộ bản đan. Đây là yếu tố quyết định khả năng làm việc lâu dài của tấm đan.

Những sai lầm thường gặp khi bố trí cốt thép

Một số lỗi phổ biến liên quan đến cốt thép tấm đan mương gồm:

Bố trí thép quá thưa, không đủ khả năng phân tán lực
Đặt thép sai cao độ, không đúng vùng chịu kéo
Không đảm bảo lớp bê tông bảo vệ thép

Những lỗi này không gây hỏng ngay lập tức, nhưng sẽ khiến tấm đan xuống cấp rất nhanh khi đưa vào khai thác.

Thành phần 3: Kích thước và độ dày tấm đan

Độ dày tấm đan là thông số ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng chịu lực và độ cứng tổng thể. Tuy nhiên, trong thực tế thi công, nhiều công trình giảm độ dày để tiết kiệm chi phí, dẫn đến hệ quả nghiêm trọng về lâu dài.

Độ dày tấm đan cần được xác định dựa trên:

Tải trọng khai thác
Nhịp vượt của tấm đan
Điều kiện gối đỡ hai bên mương

Không thể dùng chung một độ dày cho mọi loại mương chữ U.

Thành phần 4: Gối đỡ và liên kết với mương chữ U

Một cấu tạo tấm đan nắp mương chữ U đúng kỹ thuật không thể thiếu hệ gối đỡ ổn định. Gối đỡ giúp truyền tải lực từ tấm đan xuống thân mương và nền móng.

Các lỗi thường gặp tại vị trí gối đỡ gồm:

Gối đỡ không phẳng, tiếp xúc không đều
Đặt tấm đan lệch tim mương
Không xử lý bề mặt tiếp xúc trước khi lắp đặt

Những lỗi này làm tăng ứng suất cục bộ và gây nứt vỡ mép tấm đan.

Thành phần 5: Khe hở, mối nối và khả năng thoát nước

Ngoài chịu lực, tấm đan còn phải đảm bảo chức năng thoát nước. Khe hở và mối nối giữa các tấm cần được tính toán hợp lý để:

Không cản trở dòng chảy
Không tạo khe nguy hiểm cho bánh xe
Hạn chế kẹt rác và xói mòn

Sai sót ở chi tiết nhỏ này có thể khiến toàn bộ hệ thống mương hoạt động kém hiệu quả.

Những lỗi thi công mương chữ U khiến tấm đan nhanh hỏng

Dựa trên thực tế nhiều công trình, các lỗi thi công mương chữ U thường gặp gồm:

Lắp đặt tấm đan khi mương chưa ổn định
Không kiểm soát cao độ và độ phẳng
Sử dụng tấm đan không đúng cấu tạo thiết kế

Những lỗi này không chỉ làm giảm tuổi thọ tấm đan mà còn gây mất an toàn khi khai thác.

Bê Tông MQB – Đơn vị kiểm soát cấu tạo tấm đan ngay từ khâu sản xuất

Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực cấu kiện bê tông hạ tầng, Bê Tông MQB hiểu rõ rằng chất lượng cấu tạo tấm đan nắp mương chữ U phải được kiểm soát từ khâu thiết kế, sản xuất đến lắp đặt.

MQB tập trung tối ưu kết cấu bê tông – cốt thép, đảm bảo mỗi tấm đan khi đưa ra công trường đều đạt yêu cầu kỹ thuật và phù hợp điều kiện khai thác thực tế.

KẾT LUẬN

Một tấm đan nắp mương chữ U chỉ thực sự bền vững khi cấu tạo của nó được thiết kế và thi công đúng kỹ thuật. Việc hiểu rõ từng thành phần cấu tạo và tránh các lỗi phổ biến sẽ giúp công trình vận hành ổn định, an toàn và tiết kiệm chi phí về lâu dài.

Liên hệ Bê Tông MQB để được tư vấn cấu tạo tấm đan nắp mương chữ U phù hợp với từng loại mương và điều kiện khai thác cụ thể.

BÀI VIẾT THAM KHẢO

THÔNG TIN LIÊN HỆ

HOTLINE: 0906 39 18 63 – 0906 86 26 96 – 0915 29 68 96 (Zalo)
☎️ Máy bàn: 02862 789 955
Website: betongmqb.com | vlxdminhquan.com | khuonbetong.com
Email: minhquanmqb2015@gmail.com

FAQ

Cấu tạo tấm đan nắp mương chữ U gồm những phần nào?
Cấu tạo tấm đan nắp mương chữ U gồm bê tông chịu lực, hệ cốt thép, độ dày bản đan, gối đỡ và khe thoát nước, tất cả phải đồng bộ.
Vì sao cấu tạo tấm đan nắp mương chữ U đúng thiết kế nhưng vẫn hỏng?
Do lỗi thi công, gối đỡ không đều hoặc bố trí cốt thép sai, khiến cấu tạo tấm đan nắp mương chữ U không làm việc đúng như thiết kế.
Cốt thép ảnh hưởng thế nào đến cấu tạo tấm đan nắp mương chữ U?
Cốt thép quyết định khả năng chịu uốn và phân tán lực, là phần không thể thiếu trong cấu tạo tấm đan nắp mương chữ U.
Có nên giảm độ dày để tiết kiệm chi phí không?
Không. Giảm độ dày sẽ làm sai cấu tạo tấm đan nắp mương chữ U và dẫn đến nứt vỡ, chi phí sửa chữa cao hơn nhiều.
Khi nào cần kiểm tra lại cấu tạo tấm đan nắp mương chữ U?
Khi có dấu hiệu nứt, lún, rung động lớn hoặc thay đổi tải trọng khai thác, cần kiểm tra lại cấu tạo tấm đan nắp mương chữ U ngay.