5 LỖI HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC ĐÔ THỊ KHIẾN MIỀN TRUNG NGẬP NẶNG NĂM 2025

Mưa lớn bắt đầu từ tháng 10/2025 đã khiến nhiều tỉnh miền Trung chìm trong cảnh ngập sâu hàng mét, từ Khánh Hòa, Bình Định đến Phú Yên và Đắk Lắk. Tuy nhiên, lượng mưa không phải nguyên nhân duy nhất. Hàng loạt chuyên gia chỉ ra rằng các khu vực bị ngập nặng nhất đều có chung vấn đề: lỗi hệ thống thoát nước đô thị kéo dài nhiều năm nhưng chưa được xử lý triệt để.

Nhiều tuyến đường dù có cống bê tông nhưng vẫn ngập chỉ sau 20–40 phút mưa. Điều này cho thấy hệ thống thoát nước đô thị đang quá tải và vận hành kém hiệu quả, từ thiết kế, thi công cho đến quản lý vận hành.

Bài viết này phân tích 5 lỗi hệ thống thoát nước đô thị thường gặp nhất – cũng là nguyên nhân khiến thiệt hại mưa lũ 2025 tăng cao. Đây là góc nhìn thực tế, dựa trên khảo sát hạ tầng và số liệu các đô thị miền Trung.

LỖI 1 – CỐNG THOÁT NƯỚC KÍCH THƯỚC QUÁ NHỎ (D300–D600)

Nhiều đô thị miền Trung vẫn sử dụng cống D300–D600 từ 10–25 năm trước, khi lưu lượng nước mưa còn thấp. Tuy nhiên, tốc độ đô thị hóa cùng mưa cực đoan đã khiến kích thước này trở nên hoàn toàn lỗi thời. Đây là lỗi hệ thống thoát nước đô thị phổ biến nhất hiện nay.

Tiết diện nhỏ khiến nước không kịp thoát

Cống nhỏ có tốc độ thoát nước thấp, dễ bồi lắng và giảm lưu lượng chỉ sau 1–2 mùa mưa. Khi bùn bazan và rác tràn xuống, cống bị nghẽn rất nhanh.

Lưu lượng thực tế tại Khánh Hòa – Bình Định vượt xa thiết kế

Nhiều tuyến tại Nha Trang có lưu lượng gấp 3 lần thiết kế ban đầu, khiến cống D400 hoàn toàn “vô tác dụng” khi mưa lớn.

LỖI 2 – THIẾT KẾ SAI ĐỘ DỐC VÀ KHÔNG ĐỒNG BỘ TUYẾN CỐNG

Một lỗi hệ thống thoát nước đô thị khác ít được nhắc tới nhưng gây hậu quả rất lớn chính là độ dốc không đạt chuẩn, làm dòng chảy chậm, tích tụ bùn và tạo điểm nghẽn.

Độ dốc không đảm bảo theo TCVN

TCVN 7957 quy định độ dốc tối thiểu cho cống, nhưng thực tế nhiều tuyến thiết kế chỉ đạt 50–70% yêu cầu, khiến dòng nước chảy chậm, dễ lắng bùn.

Cống lớn – cống nhỏ không đồng bộ

Ví dụ điển hình tại Tuy Hòa: tuyến chính D1200 nhưng tuyến nhánh lại D300, khiến rãnh thu nước không cấp đủ cho cống trục, gây ngập cục bộ.

LỖI 3 – HỐ GA ÍT, RÃNH THU NƯỚC NHỎ

Ngay cả khi cống chính đủ lớn, nước vẫn không thể vào cống nếu hố ga – rãnh thu nước quá nhỏ hoặc đặt cách xa nhau. Đây là lỗi hệ thống thoát nước đô thị xuất hiện dày đặc tại các đô thị vừa mở rộng.

Hố ga cách nhau 40–60m khiến nước tràn mặt đường

Ở nhiều tuyến đường tại Quy Nhơn và Nha Trang, hố ga quá thưa khiến nước mưa mất nhiều thời gian để tiếp cận cống, gây úng nước kéo dài.

Rãnh thu nước ngăn bằng rác và bùn đỏ bazan

Đặc biệt ở Tây Nguyên, bùn đỏ bám dính làm rãnh nhanh bị tắc, dù cống phía dưới vẫn còn khả năng thoát nước.

LỖI 4 – BỒI LẮNG NGHIÊM TRỌNG DO THIẾU NẠO VÉT

Một trong những lỗi hệ thống thoát nước đô thị làm tình trạng ngập diễn ra nhanh và sâu là bồi lắng kéo dài nhiều năm nhưng không được xử lý định kỳ.

Bùn lắng chiếm 30–70% tiết diện cống

Khi tiết diện bị thu hẹp, nước chảy chậm hơn, dẫn đến dâng ngập nhanh khi mưa lớn.

Hố ga đầy bùn khiến cống mất khả năng dẫn nước

Nếu không nạo vét, hố ga chuyển thành “túi bùn”, khiến nước không thể vào cống chính.

LỖI 5 – THI CÔNG KÉM CHẤT LƯỢNG & VẬT LIỆU KHÔNG ĐẠT CHUẨN

Chất lượng cống và quy trình thi công là yếu tố quyết định tuổi thọ. Tuy nhiên, nhiều nơi vẫn dùng cống rung ép chất lượng thấp, hoặc lắp đặt sai kỹ thuật, tạo ra lỗi hệ thống thoát nước đô thị nghiêm trọng.

Sai kỹ thuật lắp đặt khiến cống bị xô lệch

Nhiều công trình đặt cống không đúng tim tuyến, không đầm nền đạt độ chặt, gây xói lở và sụt lún.

Vật liệu không đạt mác, gây nứt – thấm – sập cống

Cống không đạt tiêu chuẩn M300–M400 rất dễ nứt khi gặp dòng nước xiết hoặc tải trọng giao thông.

GIẢI PHÁP – NÂNG CẤP ĐỒNG BỘ TOÀN BỘ HỆ THỐNG

Để khắc phục lỗi hệ thống thoát nước đô thị, các đô thị miền Trung cần nâng cấp đồng bộ, thay vì sửa từng đoạn đơn lẻ.

Sử dụng cống BTCT D800–D1200 cho tuyến chính

Tăng kích thước cống là giải pháp hiệu quả nhất để giảm ngập.

Dùng cống ly tâm hoặc cống hộp BTCT cho khu vực nước xiết

Đặc biệt tại Khánh Hòa – Phú Yên – Bình Định.

Tăng hố ga – mở rộng rãnh thu nước

Giúp nước tiếp cận cống nhanh hơn trong đỉnh mưa.

MQB – ĐƠN VỊ CUNG CẤP CỐNG CHẤT LƯỢNG CAO CHO CÁC ĐÔ THỊ MIỀN TRUNG

Hơn 10 năm cung cấp cấu kiện bê tông cho các tỉnh miền Trung – Tây Nguyên, MQB góp phần khắc phục lỗi hệ thống thoát nước đô thị bằng các sản phẩm chất lượng cao.

MQB cung cấp:

• Cống ly tâm BTCT D600–D2000
  
• Cống rung ép D300–D1500
  
• Cống hộp 1000×1000 – 2000×2000
  
• Tấm đan – bó vỉa – mương BTCT
  

KẾT LUẬN

Ngập lụt năm 2025 tại miền Trung không chỉ do thời tiết cực đoan, mà còn do hàng loạt lỗi hệ thống thoát nước đô thị tích tụ qua nhiều năm. Chỉ khi nâng cấp đồng bộ, thay thế cống cũ, mở rộng hệ thống hố ga – rãnh thu nước và sử dụng cấu kiện đạt chuẩn, các đô thị mới có thể giảm ngập bền vững.

MQB luôn sẵn sàng đồng hành trong các dự án thoát nước, mang đến cấu kiện BTCT đạt chuẩn TCVN và giải pháp kỹ thuật tối ưu cho nhà thầu – chủ đầu tư.

SẢN PHẨM LIÊN QUAN

• Cống ly tâm BTCT
  
• Cống rung ép BTCT
  
• Cống hộp BTCT
  
• Mương thoát nước BTCT
  

THÔNG TIN LIÊN HỆ

HOTLINE: 0906 39 18 63 – 0906 86 26 96 (Zalo)
Máy bàn: 02862 789 955
Website: betongmqb.com | vlxdminhquan.com | khuonbetong.com
Email: minhquanmqb2015@gmail.com

FAQ

1. Lỗi hệ thống thoát nước đô thị nào nghiêm trọng nhất hiện nay?
   Cống nhỏ – bồi lắng nặng – thiếu hố ga là ba lỗi ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng thoát nước của đô thị miền Trung.
2. Vì sao nhiều tuyến cống mới vẫn ngập?
   Vì thiết kế không đồng bộ, vật liệu kém chất lượng hoặc rãnh thu nước quá ít khiến nước không kịp chảy vào cống.
3. Cống ly tâm có giải quyết được lỗi ngập nước không?
   Có, nếu kết hợp với độ dốc phù hợp, tăng tiết diện tuyến chính và bổ sung cửa xả lớn.
4. MQB có cung cấp hồ sơ TCVN đủ cho các gói thầu không?
   MQB cung cấp đầy đủ CO – CQ – biên bản nghiệm thu và tài liệu tiêu chuẩn cho nhà thầu.
5. Khi nào nên thay toàn bộ tuyến cống thay vì sửa lẻ tẻ?
   Khi cống bị bồi lắng >50%, nứt vỡ hoặc không đáp ứng được lưu lượng theo quy hoạch mới.