HỆ THỐNG ỐNG CỐNG BÊ TÔNG ĐÔ THỊ VIỆT NAM ĐANG “QUÁ TẢI” NHƯ THẾ NÀO KHI MƯA LỚN?

Mỗi đợt mưa lớn xuất hiện, từ miền Trung đến Tây Nguyên rồi cả TP.HCM, câu chuyện quen thuộc lại lặp đi lặp lại: đường ngập nhanh, nước dâng cao, giao thông tê liệt và hàng loạt khu dân cư chìm trong biển nước. Điều đáng nói là mức độ ngập ngày càng nghiêm trọng hơn, dù nhiều đô thị đã đầu tư hàng nghìn tỷ vào các dự án thoát nước.

Nguyên nhân sâu xa không chỉ nằm ở lượng mưa lớn, mà xuất phát từ tình trạng hệ thống ống cống bê tông tại nhiều đô thị Việt Nam đã “già cỗi”, “quá tải” và không còn đủ năng lực tiêu thoát nước trong điều kiện thời tiết cực đoan hiện nay.

Hầu hết các tuyến cống dưới lòng đất được xây dựng cách đây 15–30 năm, theo tiêu chuẩn cũ, với đường kính nhỏ (D300–D600). Khi đó, đô thị còn thưa, lượng nước mặt thấp và mưa chưa cực đoan như bây giờ. Nhưng nay, hệ thống cống phải gánh một khối lượng nước lớn gấp nhiều lần: nước mưa – nước từ thượng nguồn – nước triều dâng – nước từ các khu đô thị mở rộng.

Trong bối cảnh đó, nâng cấp hệ thống thoát nước không chỉ là vấn đề hạ tầng, mà là nhu cầu sống còn để đảm bảo an toàn đô thị.

HỆ THỐNG ỐNG CỐNG BÊ TÔNG HIỆN NAY VÌ SAO “QUÁ TẢI”?

Tại nhiều đô thị Việt Nam, hệ thống thoát nước gặp chung 4 nhóm vấn đề lớn:

1. Cống quá nhỏ so với lưu lượng nước hiện nay

Đa số cống được thiết kế D300–D600, chỉ phù hợp với đô thị có lưu lượng thoát nước thấp. Nhưng nay, diện tích bê tông hóa tăng nhanh khiến nước không thấm mà chảy tràn vào cống, gây quá tải nghiêm trọng.

2. Hệ thống cũ 10–30 năm, bồi lắng nặng

Cống bê tông lâu năm bị bồi lắng 30–70% tiết diện do bùn đất, rác và xi măng cũ bong tróc. Khi tiết diện giảm, tốc độ thoát nước giảm mạnh.

3. Không đồng bộ cống – rãnh – hố ga

Nhiều nơi cống lớn nhưng rãnh nhỏ; hoặc hố ga quá ít, không thu kịp nước mặt, khiến nước đổ thẳng vào đường gây ngập.

4. Lượng mưa cực đoan tăng mạnh

Biến đổi khí hậu khiến lượng mưa tăng 30–50% so với giai đoạn 2000–2010. Các trận mưa 120–200mm/h xuất hiện nhiều tại Nha Trang, Quy Nhơn, Đắk Lắk, TP.HCM.

BIỂU HIỆN “QUÁ TẢI” TẠI CÁC ĐÔ THỊ MIỀN TRUNG – TÂY NGUYÊN

Nếu nhìn vào 5 tỉnh: Khánh Hòa – Bình Định – Phú Yên – Đắk Lắk – Gia Lai, có thể thấy mức độ “quá tải” diễn ra theo cùng một mô hình.

Tại Nha Trang, chỉ mưa 30 phút, đường Nguyễn Thị Minh Khai – Lê Hồng Phong đã ngập sâu 40–60 cm.
Tại Quy Nhơn, các tuyến Trần Hưng Đạo – An Dương Vương luôn ngập nhanh khi triều cường trùng mưa.
Tại Tuy Hòa, nước từ vùng Tây Hòa đổ xuống khiến hệ thống cống cũ không kịp thoát.
Tại Buôn Ma Thuột, bùn đỏ bazan làm tắc cống trong 1–2 mùa mưa, gây ngập từ 20–50 cm.
Tại Pleiku, cống nhỏ khiến nước tràn vào nhà dân mỗi khi mưa lớn kéo dài.

Tất cả phản ánh: Cống quá nhỏ – quá cũ – quá yếu cho lượng nước hiện tại.

PHÂN TÍCH KỸ THUẬT – VÌ SAO CỐNG NHỎ BỊ “NGHẸT” KHI MƯA LỚN?

Về kỹ thuật thoát nước, cống nhỏ dễ bị nghẽn bởi:

• Tiết diện nhỏ → vận tốc nước giảm → bùn dễ lắng
  
• Dòng chảy lớn → áp lực tăng → cống xuống cấp nhanh
  
• Đất đỏ bazan miền Trung – Tây Nguyên bám dính mạnh → tắc nhanh
  
• Hố ga nhỏ → thu nước không kịp → nước tràn mặt đường
  

Cống D300–D600 gần như không còn phù hợp cho bất kỳ đô thị nào có lượng mưa >120mm/h.

SO SÁNH NĂNG LỰC THOÁT NƯỚC GIỮA CÁC LOẠI CỐNG

Loại cống	Năng lực thoát nước	Khả năng bồi lắng	Tuổi thọ	Phù hợp
D300–D600	Thấp	Rất cao	5–10 năm	Tuyến nhánh nhỏ
D800–D1000	Trung bình	Trung bình	20–30 năm	Tuyến chính nhỏ
D1200–D1500	Lớn	Thấp	40–50 năm	Tuyến chính đô thị
Cống hộp BTCT	Rất lớn	Rất thấp	50 năm	Mương tổng – cửa xả

Đây là lý do các tỉnh miền Trung bắt đầu nâng cấp lên D1000–D1500 hoặc thậm chí dùng cống hộp 1200×1200 – 2000×2000.

CỐNG LY TÂM – GIẢI PHÁP CHO ĐÔ THỊ MƯA LỚN

Cống ly tâm BTCT có cấu trúc đặc chắc – chống thấm – chịu lực tốt, rất phù hợp cho vùng mưa lớn.

Ưu điểm kỹ thuật:

• Độ đặc cao → nước chảy mạnh không làm vỡ cống
  
• Chịu lực tốt → phù hợp đặt dưới đường có tải trọng lớn
  
• Độ bền 40–50 năm
  
• Bề mặt trong láng → hạn chế bùn bám
  

Ứng dụng nhiều tại:

• Khánh Hòa (tuyến thoát nước Lê Hồng Phong)
  
• Bình Định (khu đô thị phía Tây Quy Nhơn)
  
• Phú Yên (đường ven biển Đông Hòa)
  

CỐNG RUNG ÉP – GIẢI PHÁP CHI PHÍ TỐI ƯU

Cống rung ép có giá tốt, độ bền trung bình – phù hợp cho:

• Tuyến nhánh
  
• Tuyến thoát nước khu dân cư
  
• Các công trình nhỏ – trung bình
  

Tuy nhiên, khả năng chống thấm và độ đặc chắc thấp hơn cống ly tâm, nên ít phù hợp với tuyến nước xiết.

HỆ THỐNG ỐNG CỐNG BÊ TÔNG MUỐN GIẢM NGẬP PHẢI NÂNG CẤP NHỮNG GÌ?

Để giải quyết ngập đô thị, cần đồng bộ 3 yếu tố:

1. Tăng kích thước cống → chuyển từ D300–D600 lên D800–D1200.

2. Thay cống cũ bằng BTCT ly tâm → tăng tốc độ thoát nước.

3. Kết hợp với cống hộp BTCT tại cửa xả – mương tổng → thoát lưu lượng cực lớn.

MQB – ĐƠN VỊ CUNG CẤP ỐNG CỐNG BTCT CHO CÁC ĐÔ THỊ MIỀN TRUNG

Với kinh nghiệm cung cấp cống BTCT cho Khánh Hòa – Bình Định – Phú Yên – Đắk Lắk, MQB đáp ứng đầy đủ:

• Cống ly tâm D600–D2000
  
• Cống rung ép D300–D1500
  
• Cống hộp BTCT 1000×1000 – 2000×2000
  
• Tấm đan – bó vỉa – gối đỡ
  

MQB đảm bảo tiêu chuẩn TCVN 9113 – 9114 – 9116.

KẾT LUẬN

Hệ thống ống cống bê tông tại nhiều đô thị Việt Nam đã bước vào giai đoạn “quá tải” nghiêm trọng: cống nhỏ, bồi lắng, xuống cấp và không theo kịp tốc độ đô thị hóa. Trong bối cảnh mưa lớn gia tăng, việc nâng cấp cống BTCT lớn, cống hộp và mương thoát nước kiên cố là giải pháp không thể trì hoãn.

MQB sẵn sàng đồng hành với các đô thị trong quá trình nâng cấp hạ tầng thoát nước 2025–2030.

Tư vấn – báo giá nhanh:
HOTLINE/ZALO: 0906 39 18 63 – 0906 86 26 96

SẢN PHẨM LIÊN QUAN

• Cống BTCT ly tâm
  
• Cống hộp BTCT
  
• Cống rung ép
  
• Tấm đan – bó vỉa – gối đỡ…
  

THÔNG TIN LIÊN HỆ

HOTLINE: 0906 39 18 63 – 0906 86 26 96 (Zalo)
Máy bàn: 02862 789 955
Website: betongmqb.com | vlxdminhquan.com | khuonbetong.com
Email: minhquanmqb2015@gmail.com

FAQ:

1. Vì sao hệ thống ống cống bê tông đô thị Việt Nam hay bị ngập khi mưa lớn?
   Do cống nhỏ, bồi lắng, cũ, không đủ tiêu chuẩn cho lưu lượng nước hiện nay và thiếu sự đồng bộ giữa cống – rãnh – hố ga.
2. Cống ly tâm có ưu điểm gì so với cống rung ép?
   Cống ly tâm đặc chắc, chống thấm tốt, bền 40–50 năm và chịu áp lực dòng chảy mạnh tốt hơn.
3. Hệ thống ống cống bê tông khi nào nên dùng cống hộp BTCT?
   Khi lưu lượng thoát nước quá lớn, cần tiết diện rộng, đặc biệt tại mương tổng và cửa xả.
4. MQB có cung cấp cống lớn D1500–D2000 không?
   Có. MQB cung cấp toàn bộ cỡ D600–D2000 theo tiêu chuẩn TCVN.
5. Nâng cấp cống có giúp giảm ngập triệt để không?
   Giảm đáng kể nếu thực hiện đồng bộ: tăng tiết diện cống, nâng cấp mương, thêm hố ga và tăng cửa xả.